Sau thời gian dài phát triển với những sự thay đổi liên tục của thị trường, cách thức các doanh nghiệp vận hành và cách quả trị doanh nghiệp cũng vì thế mà liên tục thay đổi theo thời gian để thích ứng. Nhà quản trị của các doanh nghiệp hiện đại hiện nay cần có những tư duy quản trị mới, khác biệt so với những tu duy quản trị cũ đã lỗi thời và không còn hiệu quả.
Cụ thể về sự khác biệt giữa tư duy quản trị cổ điển và tư duy quản trị hiện đại sẽ được chúng tôi chia sẻ cụ thể trong bài viết ngày hôm nay.
Tư duy quản trị là gì?
Tư duy quản trị là khả năng hoặc quá trình suy nghĩ và phân tích vấn đề, quyết định, và thực hiện các nhiệm vụ quản lý và lãnh đạo trong một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Nó bao gồm việc xem xét các tình huống, dự đoán kết quả, lập kế hoạch, tổ chức tài nguyên và con người, và đưa ra các quyết định hợp lý để đạt được các mục tiêu và kết quả mong muốn của tổ chức.
Tư duy quản trị không chỉ áp dụng trong lĩnh vực quản lý và kinh doanh, mà còn có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như chính trị, giáo dục, y tế, và tổ chức phi lợi nhuận. Nó là một khía cạnh quan trọng của việc định hình và thúc đẩy sự phát triển và thành công của tổ chức hoặc dự án.
Tư duy quản trị cổ điển
Tư duy quản trị cổ điển ra đời vào cuối thế kỉ 19 và được áp dụng phổ biến trong nửa đầu thế kỉ 20. Dù không còn được ứng dụng rộng rãi ở hiện đại, tuy nhiên một số nguyên tắc vẫn còn giá trị trong các doanh nghiệp nhỏ liên quan đến thuần sản xuất.
Nó được xây dựng dựa trên niềm tin rằng người lao động trong các doanh nghiệp chỉ có nhu cầu về thể chất và kinh tế, không tính đến nhu cầu xã hội hoặc sự hài lòng về công việc, mà thay vào đó chủ trương chuyên môn hóa lao động, tập trung quyền lãnh đạo và ra quyết định nhằm tối đa hóa lợi nhuận.
Tư duy quản trị cổ điển chỉ ra nơi làm việc lí tưởng là một nơi có thể đáp ứng được các đặc điểm chính sau:
Có cấu trúc phân cấp: Nơi làm việc lý tưởng được chia thành ba tầng lớp quản lí riêng biệt. Đứng đầu là các chủ sở hữu, ban giám đốc và giám đốc điều hành đặt ra các mục tiêu dài hạn cho công ty. Quản lí cấp trung đảm nhận trách nhiệm giám sát các giám sát viên, đồng thời đặt ra các mục tiêu ở cấp bộ phận phù hợp với giới hạn của ngân sách quản lí. Cuối cùng là các giám sát viên – người quản lí các hoạt động hàng ngày, giải quyết các vấn đề và đào tạo nhân viên.
Sự chuyên môn hóa: Khuyến khích sử dụng các dây chuyền lắp ráp: các nhiệm vụ lớn được chia thành những nhiệm vụ nhỏ hơn và dễ thực hiện. Nhân viên hiểu rõ vai trò của mình và thường chuyên về một lĩnh vực duy nhất.
Động cơ: Tư duy này tin rằng nhân viên được thúc đẩy bởi các phần thưởng tài chính. Nó đề xuất rằng nhân viên sẽ làm việc chăm chỉ hơn và có năng suất cao hơn nếu họ được nhận những phần thưởng dựa trên công việc.
Áp dụng mô hình lãnh đạo chuyên quyền. Trong hệ thống này, không cần tham khảo ý kiến của nhiều nhóm người để đưa ra quyết định. Một nhà lãnh đạo duy nhất đưa ra quyết định cuối cùng và nó được truyền đạt xuống cho tất cả mọi người làm theo. Cách tiếp cận này có thể có lợi khi cần nhanh chóng đưa ra quyết định bởi một người, thay vì chờ thảo luận từ một nhóm các quan chức công ty.
Sự khác biệt giữa tư duy quản trị cổ điển và tư duy quản trị hiện đại
Tư duy quản trị cổ điển và tư duy quản trị hiện đại là hai phong cách quản lý và quản trị khác nhau, thể hiện sự tiến hóa của lĩnh vực quản trị trong thời gian. Dưới đây là một số sự khác biệt quan trọng giữa chúng:
Về cơ cấu tổ chức:
Tư duy quản trị cổ điển thường tập trung vào việc xây dựng và duy trì cấu trúc tổ chức hierarchal (theo tầng lớp) với sự quản lý tập trung. Quyền lực và quyết định thường được tập trung ở các cấp cao nhất của tổ chức.
Trong khi tư duy quản trị hiện đại thường hướng đến mô hình tổ chức linh hoạt và phản ánh môi trường thay đổi nhanh chóng. Các quyền lực và trách nhiệm thường được phân phối rộng rãi hơn, và sự tương tác giữa các bộ phận khác nhau của tổ chức được khuyến khích.
Về quản trị nhân sự:
Tư duy quản trị truyền thống thường tập trung vào việc quản lý và kiểm soát nhân sự thông qua các quy tắc và quy định cụ thể. Nhân viên thường được xem xét như nguồn lực cần được kiểm soát. Thông tin thường được xử lý tập trung và theo kiểu top-down, với các quyết định quan trọng được đưa ra bởi các cấp quản lý cao hơn.
Còn ở hiện đại hướng đến việc xem xét nhân viên như một nguồn lực quan trọng và cố gắng thúc đẩy sự phát triển và sáng tạo của họ. Quản lý nhân sự thường được thúc đẩy bởi việc động viên và phát triển tài năng.
Tư duy quản trị hiện đại thúc đẩy việc chia sẻ thông tin và tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Quyết định thường được đưa ra dựa trên dữ liệu và phản ánh từ nhiều mặt.
Tầm nhìn về sự thay đổi và sáng tạo
Tư duy quản trị cổ điển thường thích ổn định và duy trì sự ổn định trong tổ chức. Sự thay đổi thường bị coi là nguy cơ và tránh xa. Trong khi tư duy hiện đại thúc đẩy sự linh hoạt và khả năng thích nghi với sự thay đổi. Tạo điều kiện thuận lợi cho sáng tạo và thúc đẩy sự thay đổi để thích ứng với môi trường thay đổi liên tục.
Quan điểm về khách hàng và thị trường:
Tư duy cổ điển tập trung vào sản phẩm và dịch vụ, với sự quan tâm đến sản phẩm và dịch vụ cụ thể hơn là cách tiếp cận và trải nghiệm của khách hàng.
Còn tư duy quản trị hiện đại thường tập trung vào khách hàng, hướng đến việc đáp ứng nhu cầu và mong muốn của họ thông qua tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng.